In het derde deel van de speciale interviewreeks De Innovatieregisseur van De Technoloog met Robert-Jan Smits, bestuursvoorzitter van de Technische Universiteit Eindhoven en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie, komt het thema open wetenschap uitgebreid aan bod. Smits voerde een stevige strijd met de industrie achter wetenschappelijke publicaties, want zij wilden een deel van hun verdienmodel niet zomaar opgeven. Deze beweging, die hij in Brussel op gang bracht, had als doel om wetenschappelijk onderzoek dat door overheidsgeld gefinancierd is, direct toegankelijk te maken voor iedereen, zonder de obstakels van dure abonnementen of paywalls. Open Access is namelijk essentieel voor transparantie en maatschappelijke betrokkenheid bij wetenschappelijk onderzoek. Een van de grootste uitdagingen die hij tegenkwam, was het doorbreken van de gevestigde orde van grote uitgeverijen zoals Elsevier en Wiley, die jarenlang een monopoliepositie hadden op wetenschappelijke publicaties. In zijn laatste jaar in Brussel besloot Smits een radicale stap te zetten: alleen nog subsidie verstrekken aan onderzoekers die hun resultaten publiceren in open access journals. Ondanks stevige tegenstand van zowel uitgevers als de academische wereld, wist hij een coalitie te vormen met onderzoeksfinanciers, waaronder NWO en internationale partners zoals de Wellcome Trust. Uiteindelijk werd het een kantelpunt in het Europese wetenschapsbeleid, met als resultaat dat inmiddels bijna 90% van de wetenschappelijke publicaties in Nederland vrij toegankelijk is. Daarnaast vertelt Smits over zijn visie op samenwerking en excellentie in de academische wereld. Hoewel hij erkent dat wetenschappers vaak concurreren om prestigieuze publicaties, ziet hij ook hoe samenwerking juist kan leiden tot innovatieve doorbraken. Het draait volgens hem om het vinden van de balans tussen individuele passie en collectieve vooruitgang. Binnen de universiteit moedigt hij onderzoekers aan om samen te werken met industriepartners, zoals in de Brainport-regio, waar bedrijven als ASML en VDL hun krachten bundelen met de universiteit. De TU Eindhoven is ondanks zijn sterke binding met chip- en quantumonderzoek ook betrokken bij veel wetenschappelijk onderzoek rond sport. De universiteit beschikt over een windtunnel die oorspronkelijk bedoeld was voor bouwkunde en aerodynamica, maar inmiddels ook gebruikt wordt door topsporters zoals wielrenners van Jumbo-Visma. Zo hebben Tom Dumoulin en Wout van Aert de tunnel benut om hun aerodynamica te verbeteren. Ook paralympische sporters uit Ierland hebben baat gehad bij de faciliteiten in Eindhoven. Dit toont aan hoe de universiteit zich niet beperkt tot traditionele onderzoeksgebieden, maar juist ruimte geeft voor creatieve initiatieven die maatschappelijke impact hebben. De universiteit zoekt actief naar samenwerking met zowel lokale bedrijven als internationale kennispartners. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van slimme rioolbuizen, waarbij onderzoek wordt gedaan naar manieren om de levensduur van infrastructuur te verlengen. Dit toont volgens Smits aan dat maatschappelijke relevantie en innovatie hand in hand gaan. Tot slot deelt Smits zijn visie op de toekomst van innovatie in Europa. Hij stelt dat het belangrijk is om bureaucratische obstakels weg te nemen en jonge onderzoekers meer ruimte te geven om te experimenteren. Hij ziet veel potentie in de nieuwe generatie, zowel in Nederland als in de rest van Europa, en roept op tot vertrouwen in hun talent en visie. De sleutel tot succes ligt in het omarmen van samenwerking en het creëren van een ecosysteem waar onderzoek, bedrijfsleven en samenleving elkaar versterken.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
51:25
De Innovatieregisseur: Kan Europa de techkloof nog dichten?
In het tweede deel van De Innovatieregisseur, een speciale reeks afleveringen van De Technoloog, gaat Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de TU Eindhoven, in gesprek met Ben van der Burg en Mark Beekhuis over zijn tijd in Brussel en het ontstaan van n van de grootste innovatieprogramma's ter wereld: Horizon 2020. De Horizon 2020-aanpak blijkt voor Europa een doorslaand succes, met drie pijlers die de onderzoeksagenda bepalen: fundamenteel onderzoek, door universiteiten geleid, toegepast onderzoek gedreven door beleidsdoelen, en industrieel onderzoek dat wordt vormgegeven door de markt. Smits legt uit dat de focus op excellentie en het loslaten van geografische spreiding cruciaal was om impact te maken. Toch leidde deze benadering tot kritiek, vooral vanuit minder innovatieve lidstaten die vonden dat de gelden onevenredig naar Noord-Europa stroomden. Ook spreken we over de noodzaak van Europese autonomie op strategische gebieden zoals cloudtechnologie en satellieten. Smits wijst op de geopolitieke druk die Europa ertoe dwingt om minder afhankelijk te worden van Amerikaanse en Chinese technologie. Het recent goedgekeurde Horizon Europe programma moet hierin voorzien door een sterke focus op strategische autonomie en innovatieclusters. De Brainport-regio rond Eindhoven dient volgens Smits als een model: intensieve samenwerking tussen universiteiten, bedrijven en overheid die leidt tot duurzame technologische voorsprong. Smits benadrukt dat Europa alleen succesvol kan zijn als er sneller beslissingen worden genomen. De huidige bureaucratische vertragingen staan snelle innovatie in de weg. Hij prijst landen als Zweden en Denemarken die regelgeving hebben vereenvoudigd zonder democratische processen te schaden. Volgens Smits is er in Nederland en Europa behoefte aan een pragmatische aanpak waarbij we wellicht afscheid moeten nemen van eeuwig durende inspraakperiodes, beleidscommissies en politieke spelletjes. Gast Robert-Jan Smits Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
41:00
De Innovatieregisseur: Hoe Nederland innoveert, maar niet profiteert
De Technische Universiteit Eindhoven vormt deze week het decor voor een speciale editie van De Technoloog: De Innovatieregisseur. Ben van der Burg en Mark Beekhuis gaan in gesprek met Robert-Jan Smits, vertrekkend bestuursvoorzitter van de universiteit en voormalig directeur-generaal Onderzoek en Innovatie bij de Europese Commissie. Kortweg: de Nederlandse innovatieregisseur. In een extra lange aflevering bespreekt Smits de positie van Nederland en Europa op het gebied van innovatie en technologie, de kracht van de Brainport-regio en de uitdagingen die voor ons liggen. Volgens Smits behoort Nederland tot de meest innovatieve landen ter wereld, maar blijft het land achter in het vermarkten van wetenschappelijke kennis. Deze innovatieparadox, waarin kennis niet altijd tot economische waarde leidt, speelt ook op Europees niveau. Hoewel Nederland op wetenschappelijk vlak hoog scoort, lukt het vaak niet om kennis om te zetten in bedrijvigheid en economische groei. Dit is volgens Smits niet alleen een nationaal probleem, maar ook een Europees vraagstuk waar al jaren tegenaan wordt gelopen. Smits benadrukt dat Nederland sterk is op het gebied van deeptech, een verzamelnaam van allerlei veelbelovende, maar nog grotendeels experimentele technologie n. Ondanks die sterke wetenschappelijke basis, ontbreekt het aan een goed ecosysteem om die kennis daadwerkelijk in de markt te zetten. In de Brainport, de regio rond Eindhoven, wordt dit probleem deels opgelost door samenwerking tussen universiteit, bedrijfsleven en overheid. Hierin ziet Smits een succesformule die Nederland breder zou moeten omarmen. In Brainport worden bedrijven aangemoedigd om samen te werken met kennisinstellingen, zonder zich te richten op kortetermijnresultaten. Zo investeert ASML in de universiteit zonder eisen te stellen aan directe productinnovaties. In plaats daarvan krijgen onderzoekers juist de ruimte om radicale, disruptieve idee n te verkennen, wat de kans vergroot op baanbrekende technologieën. De sterke positie van Brainport is niet vanzelf ontstaan. De omgeving rond Eindhoven heeft een moeilijk verleden, toen Philips en DAF aan de rand van de afgrond stonden. Uit die noodzaak is een samenwerkingscultuur gegroeid die nu zijn vruchten afwerpt. Bedrijven zoals ASML en VDL werken nauw samen met de universiteit en investeren in langdurige kennisontwikkeling, zonder per se te weten wat dit op de korte termijn oplevert. Volgens Smits is dit een onderscheidend kenmerk van de Brainport-regio. Deze samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en kennisinstellingen zorgt ervoor dat technologische innovaties daadwerkelijk vermarkt worden. Op Europees niveau pleit Smits voor eenzelfde benadering. Hij wijst erop dat Europa zich niet langer kan permitteren om verdeeld te blijven werken. Meer samenwerking is essentieel om te kunnen concurreren met technologische grootmachten zoals de Verenigde Staten en China. Europese samenwerking op het gebied van technologie en innovatie moet daarom hoog op de agenda blijven staan, vindt hij. Alleen door als blok te opereren, kan Europa concurreren met landen die veel meer investeren in onderzoek en technologie. En enkel door in te zetten op excellentie, winnen we de wereldwijde innovatieoorlog. Gast Robert-Jan Smits Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Mark Beekhuis Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
59:20
Een nieuwe techshow bij BNR!
Nieuw bij BNR: De Grote Tech Show (DGTS). Dé techpodcast (en radioshow) met Ben van der Burg en Joe van Burik, voor iedereen die technologie en innovatie echt wil begrijpen. Te vinden via bnr.nl/degrotetechshow en in jouw favoriete podcast-app, dus abonneer je vooral! De Grote Tech Show gaat over AI (of: kunstmatige intelligentie), chips, cloud, cyberveiligheid, social media, quantum en entertainment. Hier hoor je hoe technologie de wereld verandert en wat dat betekent voor bedrijven, investeerders en iedereen in de samenleving. Bij DGTS krijg je de analyses, inzichten en interviews die ertoe doen. Met diepgaande gesprekken en scherpe analyses brengen we de belangrijkste technologische ontwikkelingen in kaart.Elke week spreken we kopstukken in de techwereld: CEO’s, hoogleraren, ondernemers en investeerders die werken aan de innovaties van morgen. Wat betekenen de nieuwste AI-modellen voor werk en creativiteit? Hoe blijven Europese startups concurreren met het nog altijd machtige Silicon Valley en het ondoorzichtige China? Dit zijn geen oppervlakkige interviews, maar diepgaande gesprekken waarin we de hoofdrolspelers spreken die écht impact maken. De technologische revolutie is in volle gang en beïnvloedt elk aspect van ons leven—van de manier waarop we werken en communiceren tot de geopolitieke machtsverhoudingen. Daarom brengen we niet alleen de technologische kant in beeld, maar ook de economische en maatschappelijke implicaties ervan. Naast de grote innovaties kijken we naar de bedrijven die deze ontwikkelingen vormgeven. Wat is de strategie van big tech-bedrijven zoals Google, Apple, Microsoft en Meta? Hoe verandert de concurrentiestrijd tussen Nvidia, AMD en Intel de chipmarkt? Wat betekenen nieuwe wetten en regels in Europa en de VS voor de toekomst van technologie? Daarnaast hoor je bij De Grote Tech Show, exclusief als extra podcast elke week, hoe Joe van Burik en Ben van der Burg de week in tech doornemen. Ze analyseren het laatste nieuws, plaatsen de ontwikkelingen in perspectief en geven scherpe inzichten over wat er écht speelt. Van de doorbraken in AI / kunstmatige intelligentie en de opkomst van nieuwe sociale mediaplatformen tot de impact van geopolitieke spanningen op de halfgeleiderindustrie. Regelmatig schuift een gast uit het netwerk aan om extra expertise te bieden en het debat te verdiepen. Door de combinatie van journalistieke scherpte, technische kennis en een kritische blik ontstaat een programma dat verder gaat dan de headlines en technologie in een bredere context plaatst. Of het nu gaat om de risico’s en kansen van AI-technologie of de positie van Europa in de wereldwijde technologische concurrentiestrijd, De Grote Tech Show biedt de achtergrond, de nuance en de inzichten die nodig zijn om deze ontwikkelingen echt te begrijpen. Dit maakt het programma onmisbaar voor professionals in de techsector, beleggers die strategische beslissingen willen nemen en iedereen die wil weten welke innovaties onze toekomst vormgeven. Met de combinatie van exclusieve interviews, deskundige duiding en een kritische kijk op innovatie biedt DGTS een unieke mix van diepgang en actualiteit.See omnystudio.com/listener for privacy information.
--------
4:34
Vibecoden: kan iedereen nu ineens programmeren?
Generatieve AI heeft de laatste jaren enorme sprongen gemaakt, vooral op het gebied van coding en de nieuwe trend van ‘vibe-coding’. In de tijd van GPT-3.5 was vibe-coding nog een wat ongrijpbaar concept. Hoewel AI toen al redelijk kon programmeren, ontbrak het vaak aan context en nuance om echt intuïtief te coderen. Tegenwoordig, met modellen zoals GPT-4 en Claude en toepassingen als Cursor, is vibe-coding een stuk geavanceerder en praktischer geworden. De focus ligt nu niet alleen op syntactische correctheid, maar ook op de ‘flow’ en het gevoel dat de code moet uitstralen. Te gast is Daniel de Vos, head of data & AI bij Triple, en ook enthousiast vibe-coder. Een belangrijke discussie binnen de community is de vraag of het veilig is om code te draaien die je zelf niet volledig begrijpt. Via platforms zoals LinkedIn stellen programmeurs de vraag of dit moreel verantwoord is, aangezien AI weliswaar krachtige oplossingen kan bieden, maar ook risico’s met zich meebrengt door fouten die moeilijk te traceren zijn. AI programmeert niet per se ‘mooi’, hoewel het in veel gevallen wel pragmatisch te werk gaat. De gegenereerde code is vaak functioneel correct, maar mist soms de elegantie of efficiëntie die een ervaren programmeur zou nastreven. Vibe-coding roept ook de vraag op: kan iedereen nu programmeren? In zekere zin wel, want tools als Cursor en Claude maken het laagdrempeliger dan ooit. Toch is het geen volledige vervanging van klassieke programmeervaardigheden. De output kan immers onvoorspelbaar zijn en vraagt nog steeds om enige technische achtergrond om problemen te herkennen en op te lossen. AI maakt bovendien andere fouten dan mensen. Waar mensen vaak slordig zijn in syntax of consistentie, is AI soms juist te rigide en mist het creatieve oplossingen. Bekende voorbeelden van vibe-coding zijn te vinden bij makers als Pieter Levels, die op Twitter laat zien hoe hij snel applicaties bouwt met AI. Zo creëerde hij recent een spelletje met Cursor en Claude. Dit soort toepassingen laten zien dat vibe-coding niet slechts een gimmick is, maar een fundamentele verschuiving in hoe apps worden gebouwd. Het concept gaat verder dan low-code/no-code, omdat het niet alleen eenvoud biedt, maar ook een nieuwe manier van denken over softwareontwikkeling. Toch zijn er uitdagingen. Hoewel je met vibe-coding snel apps kunt maken, stuit je op problemen wanneer de codebasis te complex of chaotisch wordt. Het taalmodel heeft moeite met duizenden regels spaghetti-code, wat betekent dat meer geavanceerde projecten vaak alsnog een menselijke touch nodig hebben. Uiteindelijk is vibe-coding geen volledige vervanging van traditionele ontwikkeling, maar biedt het wel nieuwe mogelijkheden voor makers die intuïtief willen experimenteren met code. Gast Daniel de Vos Video YouTube Hosts Ben van der Burg & Daniël Mol Redactie Daniël MolSee omnystudio.com/listener for privacy information.
Mark Beekhuis en Ben van der Burg gaan wekelijks in gesprek met spraakmakende experts over technologische ontwikkelingen en de impact op onze samenleving.
Technologie is overal. In onze broekzak, om ons heen en soms zelfs op ons hoofd. De Technoloog duikt iedere week in een nieuw aspect van deze eeuwig fascinerende wereld. De Technoloog schuwt geen enkel onderwerp. Van AI naar ruimtevaart, van chips naar het metaverse en van mobiele telefonie naar ICT-recht. Hoe veranderen nieuwe regels de technologische wereld om ons heen? En zijn die regels wel effectief? Technologie is niet neutraal. Een groot deel van de gadgets, software en andere toepassingen die we in Europa gebruiken komt ofwel uit de Verenigde Staten ofwel uit China. En dat is een probleem, weet ook de Europese Unie. Lukt het ons continent om een voet tussen de deur te krijgen en bijvoorbeeld te werken aan eigen oplossingen voor de cloud, chips of andere technologie?
En wat gaat technologie doen met onze manier van werken? Bijvoorbeeld door digitale transformatie, waarbij we op veel meer professionele manieren gebruik kunnen maken van technologie. Of verplaatsen we ons steeds meer naar spatial computing, waar bedrijven als Apple (met de Vision Pro) en Meta (met hun Quest-lijn) van dromen?
De Technoloog schuwt geen enkel onderwerp. Van AI naar ruimtevaart, van chips naar het metaverse en van mobiele telefonie naar ICT-recht. Iedere week met de beste experts en beslissers uit hun werkveld. In een nieuwsgierig gesprek van een uur krijgt de luisteraar wekelijks een mini-college over het desbetreffende onderwerp. De presentatoren proberen, samen met de luisteraar, iedere week nieuwe dingen te leren over technologie en innovatie.
Over de podcast
Herbert Blankesteijn en Ben van der Burg bedachten De Technoloog na een uitzending van een ander programma: BNR Digitaal. Herbert wilde, samen met Ben, langer en uitgebreider doorpraten over technologie, zonder de restricties van een radioformat. De Technoloog werd geboren.
Aan het eind van ieder jaar interviewen Herbert en Ben traditiegetrouw elkaar. Over hun eerste techverhalen, hun belangrijkste momenten van het jaar of over de toekomst. In de zomer van 2023 vierde De Technoloog zijn 350ste aflevering.
Na een jarenlange samenwerking besloot Herbert het presentatiestokje door te geven aan Mark Beekhuis. Mark is per 1 september 2024 de nieuwe presentator.
Het team
Mark Beekhuis was de vervangend presentator voor De Technoloog. Hij presenteert ook regelmatig andere programma's voor BNR Nieuwsradio en is tevens redacteur en podcastmaker voor die zender.
Ben van der Burg is IT-ondernemer en voormalig topschaatser. Ben is bezeten door technologie en wordt enthousiast van gadgets, elektrische auto's, goede businessmodellen en de toekomst. Naast De Technoloog is hij wekelijks te horen als co-host in BNR Digitaal. Ook schuift hij regelmatig aan bij Vandaag Inside, Op1 of andere talkshows, om te praten over het laatste nieuws rond technologie.
Daniël Mol is redacteur van De Technoloog. Hij voegde zich in 2021 bij het team en is ook redacteur van de Cryptocast en BNR Digitaal.
Portugal